In memoriam Maatje Bergmans – van der Wielen

Nadat haar leefwereld de laatste jaren kleiner en kleiner werd, is Maatje op woensdag 22 juli jl. overleden. Lange tijd woonde ze samen met haar man Hans aan de Jannewekken, maar een paar jaar geleden werd ze vanwege Parkinson opgenomen in de ‘Cornelia’. Maatje was een zorgzame vrouw die aandacht had voor het wel en wee van veel mensen. Haar betrokkenheid bij hoe het met anderen ging was groot en ze leefde sterk mee bij het leed dat mensen overkwam. Familie speelde een belangrijke rol in haar leven. Zo zorgde ze jarenlang voor haar moeder. Toen de ziekte Parkinson zich bij haar openbaarde groeide de angst dat er een dag zou komen dat ze niet meer thuis kon wonen. De verhuizing naar de ‘Cornelia’ was dan ook een hele overgang voor haar. Toch lukte het haar om een weg te vinden. Hoewel haar gezondheid steeds minder werd, bleef ze geestelijk zeer vitaal. Ze genoot volop van de activiteiten die werden aangeboden. Ze deed aan zo veel dingen mee dat ze wel eens zei: ’Ik ben in mijn leven nog nooit zo veel op stap geweest als hier’. Elke dag kwam er bezoek en de zorg die ze nodig had ontving ze van liefdevolle mensen die alles in het werk stelden haar leven zo aangenaam mogelijk te maken.
Haar leven is voorbij, maar wie zij was en wat zij voor mensen betekende zal in herinnering blijven en liefdevol worden bewaard.

Franck Ploum

Zondag 26 juli 2020

Het zijn de zegeningen van het digitale tijdperk, dat terwijl voorganger Franck met vakantie is, wij kunnen blijven kijken en luisteren naar de opnames. Op deze zondag staan de woorden ‘Uw rijk kome’ centraal. Met deze woorden spreek ik de intentie uit ‘ja, ik wil, ja, ik verlang, laat komen deze wereld anders’. Het was al werkelijkheid volgens Jezus als rechtdoen en liefhebben onder ons wonen. Systemen helpen op te staan of neer te slaan. Waar ben jij slachtoffer, dader, oorzaak, gevolg? Hoe zit het met de verdeling tussen geld en goed? Is het in plaats van behoeden en beheren bepalen en sturen? Kunnen wij in vrede leven als mensen worden opgejaagd? Wij kunnen in een wereld, die niet goed is maar het wel kan worden, kiezen voor stapelen of kiezen voor delen en breken. Die kracht is in ons neergelegd.

Alle uitzendingen zijn nog steeds terug te kijken en blijven beschikbaar op YouTube – Ekklesia Breda.

Zondag 19 juli 2020

Op deze zondag starten de zomerboodschappen over het “Onze Vader”. Vandaag gaat het over ‘Die in de hemel is’. Hemel en aarde zijn zo met elkaar verbonden dat we kunnen zeggen: de hemel zit verborgen in de aarde. ‘Boven’ verlicht, verwarmt en bevrucht ‘beneden’. En dan kan er een ethisch kompas groeien van hopen en verlangen. Van afdalen van hoge tronen en aanraakbaar zijn. Van opstaan uit alles van de tegenstemmen, die gedachten tot zwijgen brengen zoals bijvoorbeeld ‘Afrika is ver weg’. Het bijbelse verhaal wil ons vertellen dat het nieuwe er al is, maar het moet wel opgedolven worden.

Alle uitzendingen zijn nog steeds terug te kijken en blijven beschikbaar op YouTube – Ekklesia Breda.

Zondag 12 juli 2020

Het thema is de ‘Psalmen’. Vaak zijn de psalmen indringende gebeden. Vol met klagen, maar ook dank en lofzang. Met ruim baan voor verwensingen, vervloekingen en aanklagen van God. De Psalmdichters is niets menselijks vreemd, recht uit hun hart zijn hun vragen. Het zijn ook onze vragen. Wij komen voor in het collectief, zoals in een goed boek of een goede film: dit gaat over mij. Wij worden als individu opgeroepen tot een groter geheel. Treffend in dit verband is de uitspraak van Abel Herzberg: “In de oorlog is één jood vermoord en dat is 6.000.000 keer herhaald”. De bijbel vraagt ons ‘waar ben jij’? God als stem van ons geweten. Zo kunnen wij de psalmen zingen als levensliederen.

Alle uitzendingen zijn nog steeds terug te kijken en blijven beschikbaar op YouTube – Ekklesia Breda.

Koninklijke onderscheiding

Verrassingen: Zoals reeds enkele maanden bekend heeft onze scriba Ben Hoexum een koninklijke onderscheiding ontvangen, o.a. voor het vele werk dat hij doet voor onze Vrijzinnige Gemeente. Door de coronamaatregelen werd Ben niet zoals gebruikelijk voor zijn onderscheiding naar het gemeentehuis gelokt, maar werd het lintje telefonisch toegekend. Inmiddels heeft Ben op 2 juli jl. toch een bezoekje van burgemeester Jack van der Hoek gehad en zijn onderscheiding ontvangen. Wij feliciteren hem en zijn vrouw Margriet als kerkelijke gemeente nogmaals met deze bijzondere gebeurtenis.
In de lange periode van coronamaatregelen, waarin geen bijeenkomsten van onze Vrijzinnige gemeente in de Gasthuiskerk zijn geweest, heeft de kerkenraad op suggestie van Corrie Goudswaard een attentie bezorgd bij ons vaste groepje zondagse kerkgangers als teken van saamhorigheid en aandacht. De kerkenraad heeft moeilijke besluiten moeten nemen inzake de kerkgang, zoals u reeds per mail en in GastVrij hebt kunnen vernemen.  We hopen op betere tijden en houden u op de hoogte.

                                                                       Dirk Groenendijk

Zondag 5 juli

‘Welkom!?’ was het thema van 5 juli. Dit thema sloot aan bij het feit dat de Ekklesia Breda weer gestart is met vieringen. Maar het woord was wel voorzien van een vraagteken: want voelen we ons altijd overal welkom? En heten wij anderen altijd even welkom? Of liggen er vaak ook hobbels en drempels? Aan de hand van vier bijbelfragmenten uit Lukas, waarin Jezus wel en niet welkom was, werd het thema verder uitgewerkt. De woorden van Jezus vielen niet bij iedereen in goede aarde. De evangelieverhalen staan vol met conflicten, twistgesprekken en verwensingen. Hij was een teken van tegenspraak. Zeker niet alle conflicten gaan over Jezus zelf. Een groot deel er van is een weerspiegeling van de tijdgeest die er heerste in de periode dat de schrijvers hun verhaal over Jezus gingen verwoorden. Het beeld dat geschetst wordt is dat Jezus in tegenstelling tot andere messiaanse beweging altijd koos voor het pad van geweldloosheid en liefde. Wonderlijk genoeg was het juist dit pad dat hem tot teken van tegenspraak maakte en dat hem conflicten opleverde. Op veel plaatsen was hij niet meer welkom. Op heel wat plaatsen voelde hij zich niet meer welkom. En dat waren lang niet altijd de gebieden waar Romeinen of Romeinse overheid huisden. In de evangelieverhalen heeft Jezus het juist altijd met zijn eigen mensen, met de joodse overheden aan de stok. De bekende profeet die niet welkom is in eigen kring. Jezus wordt vaak geloofd om zijn mooie woorden, maar mensen zijn er niet van gediend om een spiegel voor gehouden te krijgen. Dat Jezus het op zichzelf betrekt moet hij weten, maar het gaat niet over ons, lijken ze te zeggen. Dat wil Jezus doorbreken: Het welkom jaar van God moeten we VANDAAG in de praktijk brengen. Welkom en welkom heten is een wederkerig proces van ontmoeting, openheid en de wil tot veranderen. Hopelijk steeds meer in de richting van dat ‘welkom jaar van God’. Dat in ieder van ons een toekomst wil beginnen van eerlijke verdeling, van einde oorlog en opvang van vluchtelingen, van het oplossen van langlopende conflicten tussen families, gezinnen, maar ook – waar we kunnen – tussen volken en groepen. Welkom, we zijn uitgenodigd om aan de slag te gaan.

Alle uitzendingen zijn nog steeds terug te kijken en blijven beschikbaar op YouTube – Ekklesia Breda.

Juli en augustus

Zierikzee, 3 juli – In de laatste GastVrij zijn de YouTube-opnames van Franck Ploum vermeld tot en met 28 juni.
Zondag 5 juli is er weer een online themaprogramma vanaf 10.30 uur.
Daarna zal er ook elke zondag iets zijn; over de inhoud en opzet is Franck nog in bespreking.

Zoals aangekondigd zal de kerkenraad in augustus bekijken of een herstart van onze diensten mogelijk is. Op 19 augustus zullen we hierover een besluit nemen.
Wij hopen erop dat in de pijn van het gemis van het samenkomen de teksten en muziek van de YouTube-opnames ons goede ‘zondagmomenten’ in deze beide zomermaanden brengen.
En natuurlijk hopen wij allen dat wij elkaar daarna weer in onze Gasthuiskerk kunnen zien.

Voor iedereen deze zomer, die zo anders begonnen is als nooit eerder in ons leven, thuis en buiten een goede tijd gewenst!

Met vriendelijke groet,
Ben Hoexum, scriba

Zondag 28 juni

In de videoboodschap van 28 juni stond het oude begrip ‘genade’ centraal. Het is voor veel christenen een beladen woord en zeker in de vrijzinnigheid ligt het niet voor op de tong. Interessant is dat dit woord in het bijbelse verhaal een centrale rol speelt wanneer het gaat over de eigenschappen van God. Het is een genadige God, een God zonder vergelding. Dat is iets nieuws! Als er zoveel nadruk op ligt in de verhalen, dan moet het wel een gedachte zijn die staat tegenover andere ideeën over wie of wat een god is. Farao was god, de Romeinse keizer waande zich god, en dan was er nog een hemel vol goden die als marionetten de mens naar hun pijpen lieten dansen en mensen wegvaagden als waren zij niets, voor alles was er een god, maar er was er geen die voor en met mensen was. Goden boezemden angst in met hun nukken en verwoestende kracht, logisch in een tijd dat weinig tot niets te verklaren en dus te voorkomen of overwinnen was. En dan is er ineens die God van het bijbelse verhaal: barmhartig en genadig. Alsof er een besef is doorgedrongen: als er een god bestaat dan is het een god, die met en voor ons is, die ons helpt, die bij ons blijft als het moeilijk wordt, die ons stuurt en vormt, ons ‘draagt op adelaarsvleugels’ (Deuteronomium). Die dus als het ware geeft, ook als je het niet verdient, die weliswaar bovenliggende partij is, aan de winnende hand, maar toch niet de doodssteek uitdeelt.

Voor Paulus en Johannes is dat woord genade verbonden met leven en met geestkracht. Het is een geestkrachtig en daarmee leven-gevend woord dat gesproken moet worden, dat gedaan moet worden. Deze wereld kent ongenadige systemen van uitsluiting en uitbuiting, van keiharde zaken en geld is god. Die wereldgeest moet niet de onze zijn, dat zijn de alles eisende goden van weleer en vandaag. Tegenover die wereld moet een andere geluid onderricht worden, een woord vol geestesadem, een woord dat leven geeft, een genadig woord.

Alle uitzendingen zijn nog steeds terug te kijken en blijven beschikbaar op YouTube – Ekklesia Breda.

Zondag 21 juni

‘Ik was vreemdeling…’ was het thema van 21 juni. Vreemdelingschap speelt een belangrijke rol in de bijbel. De verhalen krijgen vorm in een samenleving die voor het grootste deel nog ruraal en nomadisch is en waarin mensen rondtrekken en zoeken naar vruchtbaar land voor henzelf en hun vee. Velen zijn overal waar ze komen vreemdeling. Daarnaast speelt de indringende ervaring van het volk in Egypte mee. Een land waar ze als vreemde, als slaaf hebben geleefd en uit weg zijn getrokken. ‘Heb lief de vreemdeling, zelf was je vreemde in het land Egypte’. Deze oproep tot liefhebben vraagt van ons niet ‘liefde’ zoals wij dat verstaan, maar zo lezen we in Deuteromium: heb hen lief, geef hen brood en kleding! Er klonken ook vier bijdragen vanuit de poëzie. Gedichten van Gerrit Achterberg en Anne Vegter over vreemdeling zijn, beiden met een toelichting. Een gedicht van Stef Bos over het van twee kanten komen om elkaar te kunnen ontmoeten. Ook klonk de ‘Jihad van liefde’ van Mohamed El Bachiri, die zijn vrouw verloor bij de aanslagen in het Brusselse Molenbeek in 2016. Ontmoeting, openstaan, ontvankelijk zijn voor de mens die ik zelf had kunnen zijn, of in de woorden van Levinas: ‘De vreemde ander die mij aankijkt en vraagt: doe mij geen kwaad’.

Alle uitzendingen zijn nog steeds terug te kijken en blijven beschikbaar op YouTube – Ekklesia Breda.

Zondag 14 juni

In de videoboodschap van 14 juni sprak Franck Ploum over het belang van visioenen. Zonder richting, zonder een vergezicht verwilderen we en verliezen we onszelf in het hier en nu met alles wat daarbij hoort. Na de Tweede Wereldoorlog had een aantal mensen een visioen: nooit meer oorlog op het Europese continent. Met elkaar – ook Nederland – hebben ze de Europese Staal- en Kolenunie opgericht om te voorkomen dat ooit een land nog zoveel toegang tot deze producten zou krijgen dat ze een oorlogsmachine konden bouwen. Dat was het begin van de Europese Unie en 75 jaar vrede! De bijbel grossiert in visioenen en vergezichten: een nieuwe wereld, niet als hiernamaals of na de dood, maar deze wereld nieuw. Opdat de mens tot leven komt en de aarde bewoonbaar wordt. Ook in onze tijd zijn er mensen die ons daarin voorgaan. Denk aan Malala Yousafzai, die strijdt voor toegang tot onderwijs voor alle meisjes en vrouwen wereldwijd. Denk aan Greta Thunberg die met haar klimaatstakingen een wereldwijde beweging op gang heeft gebracht. De bijbel laat weten: geen mens is te klein om aan het visioen mee te werken, iedereen wordt op pad gestuurd, belichaamd met Gods Geest.

Alle uitzendingen zijn nog steeds terug te kijken en blijven beschikbaar op YouTube – Ekklesia Breda.