Auteur: Bram Wolthoorn

Ons Pinksterfeest vindt haar oorsprong in het bevrijdende verhaal van Exodus. Het feestmaal-van-zeven-weken klaargemaakt bij de eerstelingen van de tarweoogst. Een oogstfeest, dat in de joodse telling valt op de vijftigste dag na Pesach. Vijftig, in het Grieks Pentecoste, dat werd Pinksteren. Het Wekenfeest wordt ook wel het feest van de gave van de Thora genoemd. Gevierd wordt dat op die berg in de woestijn bevrijdende woorden zijn gegeven. Richtinggevende woorden voor deze wereld anders.

Pinksteren. De eens gegeven woorden van toen zijn geen verleden, de geest van die woorden is springlevend. Ze wil ook ons inspireren, aanmoedigen, bevrijden en op weg zetten naar een wereld waarin het goed is om te leven. Het gaat om Geestkracht in en boven mensen uit. Dus niet alleen iets dat van buiten op ons afkomt. We worden dan ook niet alleen uitgenodigd om naar buiten toe in beweging te komen om de wereld te veranderen, maar ook van binnenuit in beweging te komen. Dat betekent intrinsieke motivatie, innerlijke motivatie tot verandering. Intrinsieke keuzes maken in de richting van goed en waar, recht en rechtvaardig, richting dat wat op deze wereld tot vrede strekt.

In beweging komen betekent niet dat je altijd in actie moet komen. De omvormende geestkracht is niet persé een oproep om nog meer hooi op je vork te nemen, nog harder te rennen, nog beter je best te doen of nog actiever te worden. Het is openstaan voor wat werkelijk verbonden is met je intrinsieke motivatie, met die ruach van het begin, die zachte kracht die in beweging zet en je dus losmaakt van wat je vervreemdt van jezelf en van dat levengevende woord gegeven in de woestijn.

Maar geestkracht gaat niet alleen over mijzelf, het gaat over ieder mens. Pinksteren gaat ook over verbinding. Volgens het boek Handelingen daalde de Geest op alle volgelingen van Jezus neer. De verwarde en verdeelde massa gaat met de neuzen dezelfde kant op staan. Dat wil niet zeggen dat het eenheidsworst wordt. De verschillen blijven, in taal en cultuur, maar iedereen begrijpt wat haar of hem te doen staat. Dat is nu juist wat dat levend woord uit de woestijn wil leren: universele humaniteit. Hoe verschillend wij ook denken en voelen en spreken, allemaal worden wij aangesproken, aangespoord en gesterkt met geestkracht, om te bevrijden, om te genezen, te verzoenen, om naaste, vriend en stem te zijn. Om met behoud van de verschillen te verbinden. De kracht van de Geest is een verbindende kracht, die mensen wereldwijd op elkaar wil betrekken en bij elkaar wil brengen.

“Hemelvaart en toekomst” is het thema voor de overdenking. Vanouds een zondag waar we een beetje verlegen mee zijn. Een gevoel van verlatenheid, niet voor niets wordt deze zondag ‘Wezenzondag’ genoemd. Geen ouders meer, dat vraagt een nieuwe oriëntatie van kinderen. Jezus, de mensenzoon en zoon van God genoemd, keert terug naar zijn vader. Blijven zijn leerlingen met niets achter? Hemelvaart is afscheid nemen en weer thuiskomen. De boodschap en het leven van Jezus houden hun betekenis, al wordt dat in de leegte niet direct ervaren. Er ligt een belofte, maar dat vraagt geduld van tien dagen naar Pinksteren. Geduld is één van de vruchten van de Geest. Lukt het ons om geduldig te zijn in tijden van leegte en verlatenheid? Durven wij erop hopen dat na kwijtraken van wat ons vertrouwd is, steunt, bemoedigt en van waaraan wij gehecht zijn, er iets nieuws kan groeien? De bijbelse verhalen getuigen ervan dat het kan. De Geest kent vele vruchten, zoals liefde, vreugde en vrede. De stem van Jezus kan verder gaan als de stem in je hart. Op naar Pinksteren!

Het thema “De aarde als economie” bepaalt ons erbij dat ons leven doortrokken is van deze levensvisie. Wij zijn ermee geboren en vele geslachten voor ons. Al heel lang weten wij dat de aarde aan ons is toevertrouwd om te beheren en te bewaren, een indringend aspect uit het scheppingsverhaal. En ook al decennialang weten we dat het niet goed gaat, maar de laatste jaren dringt de ernst steeds meer door. Zouden we nog iets kunnen – en willen – leren van de oude inheemse volken, die dichter bij de natuur leven? Kan de gedachte ‘de aarde als onze moeder’ ons hierbij helpen? Een mooi gesprek kan dit zijn op moederdag met een breed perspectief: van liefde ouders-kinderen tot liefde wereldwijd tussen mensen en volken, met oog voor wat de aarde biedt en met oog voor wat verloren kan gaan als bezit- en machtsdrang het laatste woord zou hebben.

Maja Nieuwenhuis uit Schiedam ging voor in deze dienst. De overdenking was n.a.v. een boek dat Maja gelezen had, “Het Zoutpad” van de schrijfster Raynor Winn, die met haar man Moth talloze moeilijkheden in haar leven had en na rijp beraad een zeer lange wandeling maakte langs de Zuidwest kust van Engeland waarbij onderweg vele moeilijkheden in hun leven zich “oplosten”.

Ook liet zij ons een prachtig pelgrimslied horen in het Zuid-Afrikaans, gezongen door Amanda Strydom. Maja sloot de dienst af met het Onze Vader, vertaald uit het Aramees (zie hieronder) en een Pelgrims zegenbede van het eiland Ajona.

O Geboortegever! Vader-Moeder van de kosmos,
Bundel Uw licht in ons – maak het nuttig.
Vestig Uw rijk van eenheid nu -.
Uw enige verlangen handelt dan samen het onze, zoals in alle licht, zo ook in alle vormen.
Geef ons wat we elke dag nodig hebben aan brood en inzicht.
Maak de koorden van fouten die ons binden los,
zoals wij de strengen waarmee we anderen aan hun schuld houden, loslaten.
Laat oppervlakkige dingen ons niet misleiden, 
maar bevrijd ons van wat ons terug houdt.
Uit U wordt de alwerkzame wil geboren, de levende kracht om te handelen,
het lied dat alles verfraait en dat zich van eeuw tot eeuw vernieuwt.
Waarlijk – dat er kracht zij in deze woorden
mogen zij de basis vormen waaruit al mijn daden ontstaan.

Zeg amen voor alle mensen van goede wil
Zeg amen voor alle moslimmensen die U aanspreken met de Barmhartige
Zeg amen voor alle joodse mensen die uw naam niet ijdel gebruiken
Zeg amen voor alle christenmensen die in Jezus van Nazareth hun Messias zien

Zeg amen dat het zo mogen zijn

Amen